Дарахти ҳаёт
Тарҳи чӯби тоҷикӣ дар Чайханаи Роҳат дарахти ҳаётро дар дохили чӯб нишон медиҳад. Тасвир ҳаёт, фаровонӣ ва афзоишро нишон медиҳад. Чӣ тавр мо метавонем ҳаётро аз сар гузаронем ва ҳадафи зиндагӣ чист? Вақте ки Одаму Ҳавво дар боғ буданд, онҳо дарахте доштанд, ки дар миёнаи боғ ҷойгир буд.
Ҳастӣ 2:8-9 мегӯяд, “Ва Худованд Худо боғе дар Адан ба тарафи машриқ шинонд; ва он одамро, ки сиришта буд, дар он ҷо гузошт. 9 Ва Худованд Худо ҳар гуна дарахти хушнамуд ва хушхӯрро, ва дарахти ҳаётро дар васати боғ, ва дарахти маърифати неку бадро аз замин рӯёнид.”
Воқеъ дар маркази боғ манбаи ҳаёт буд, на инсоният. Ин дарахт дар баробари дарахти маърифати некиву бадӣ зиндагӣ ва интихоби онҳоро дар маркази худ қарор додааст. Се бор дарахти ҳаёт зикр шудааст (2:9, 3:22 ва 3:24) ва ин дарахт ҳаёт бахшид. Пас аз он ки гуноҳ ба ҷаҳон ворид шуд, инсоният аз он ҷудо шуд. Ин манбаи ҳаёти рӯҳонӣ гум шуд ва ҷудоиро барои нишон додани ниёзи мо ба Ӯ истифода бурд.
Тарҳрезии дарахти ҳаёт дар чӯб ба мо орзуи ҳадафи ҳаёт ва ҷустуҷӯи ҷовидонаро нишон медиҳад. Мисли Масалҳо 13:12, ки мегӯяд, “Умедвории дуру дароз дилро бемор мекунад, вале муроде ки ҳосил шуда бошад, дарахти ҳаёт аст.” Ки Худо дар мо ташнагӣ меофарад ва агар мо ӯро пайдо кунем ё ба Ӯ иҷозат диҳем, ки моро пайдо кунад, мо метавонем боз як намуди дарахти ҳаётро лаззат барем.
Барои аҷдодони мо дар боғ ба онҳо умри зиёд дода шудааст, аммо онҳо интихоби худро доштанд. Барои мо имрӯз, оё мо Худои Ҳайро меҷӯем, ки ҳаёти фаровон медиҳад ё мо кӯшиш мекунем, ки бо аъмоли худхоҳонаи худ қабул шавем? Худои Ҳай имрӯз ҳаётро пешкаш мекунад, вақте ки мо ба Ӯ бо тарзи пешниҳоди Ӯ меоем. Вақте ки Одаму Ҳавво гуноҳ карданд, онҳо натавонистанд бо аъмоли худ худро пинҳон кунанд, балки маҷбур шуданд қурбонии Худоро қабул кунанд, то гуноҳҳои худро пӯшонанд. Ҳастӣ 3:21-24 мегӯяд… 21 Ва Худованд Худо барои Одам ва зани ӯ либос аз пӯст сохт ва онҳоро пӯшонид. 22 Ва Худованд Худо гуфт: «Инак, Одам мисли яке аз Мо орифи неку бад гардидааст; ва акнун мабодо дасти худро дароз кунад, ва аз дарахти ҳаёт низ гирифта хӯрад, ва то абад зинда монад». 23 Ва Худованд Худо ӯро аз боғи Адан берун кард, то ки заминро, ки аз он гирифта шудааст, кор кунад. 24 Ва Одамро бадар ронд, ва ба тарафи шарқии боғи Адан каррубиёнро, ва шамшери оташбори чархзанандаро гузошт, то ки роҳи дарахти ҳаётро нигаҳбонӣ кунанд. (KM99)
Худо либоси қурбониро медиҳад, аммо Одаму Ҳавво низ бо оқибатҳои гуноҳашон рӯ ба рӯ шуданд. Шумо чӣ гуна ризқи Худоро ёфтаед?
Худовандо, имрӯз мо дарахти ҳаётро дар ту сарчашмаи ҳаёт мебинем. Метавонед ба мо нишон диҳед, ки чӣ тавр Масеҳ сарчашмаи ҳаёт аст?
Дарахти маърифати неку бадӣ
Матн: Ҳастӣ 1:31; 2:9, 16–17
Дарахти маърифати неку бад дар мобайни боғи Адан, дар баробари дарахти ҳаёт ҷойгир буд. Мо метавонем бипурсем: агар Худо ҳама чизро нек ва комил офарида бошад, пас оё ин дарахт низ хуб набуд?
Дар чунин вазъият, инсон имкони интихоби дӯст доштан ва итоат кардан ба Худоро дошт ё, баръакс, нофармонӣ карданро. Худо мехост, ки инсон интихоб кунад. Дарахт худ хуб буд, зеро он ба Одаму Ҳавво озодии интихоби ҳақиқиро ато намуд. Сарҳадҳо ҳамеша чизи нек мебошанд — онҳо моро ҳифз мекунанд. Дар оғоз танҳо як фармон буд: оё инсон метавонист ба танҳо як фармон итоат кунад?
Соддагию ростқавлӣ дар рӯзҳои аввал ҳукмфармо буд, аммо ниҳоят Одаму Ҳавво тасмим гирифтанд, ки аз он дарахт бихӯранд ва дарк карданд, ки чӣ нек асту чӣ бад. Ин фармон қонуни Худоро ифода мекард — он танҳо як буд, аммо ҳадафи амиқ дошт: додани сарҳад, ҳифзи ҳаёт ва ёдрас кардани маҳдудияти инсон. Баръакси дарахти ҳаёт, он наҷот намедод. Он танҳо имкони интихоби дуруст ё нодурустро пешниҳод мекард. Монанди гуфтаи Румиён 1:19–20, ки инсон наметавонад узр оварад, зеро ҳақиқат барояш зоҳир шудааст.
Инсон бо ихтиёр ва озодии худ офарида шудааст ва метавонад ба Худо содиқ монад. Имон — ҳамеша муносибат ва интихоби дил аст. Вақте ки мо Худоро дӯст доштан ва ба Ӯ итоат карданро интихоб мекунем, муносибати мо бо Ӯ амиқтар мешавад. Аммо вақте итоат намекунем, ҷудоӣ ба вуҷуд меояд.
Kандакори
Дар ин қисса гуноҳ аз ҷониби дарахт нест — гуноҳ аз интихоб оғоз мегардад. Одаму Ҳавво ба гуфтаи Худо бовар накарданд ва бо оқибатҳои интихоби худ рӯ ба рӯ шуданд.
Ин кандакорие, ки аз як чойхонаи Душанбе аст, дарахти интихобро инъикос мекунад. Оё касе аз он мехӯрад ё худдорӣ мекунад? Худо моро бо тавоноии интихоби озод офаридааст. Ҳар яки мо масъули интихоби худ ҳастем. Дарахти маърифати неку бадӣ — рамзи имкони итоат кардан ё сарпечӣ кардан аст. Одаму Ҳавво хӯрданро интихоб карданд. Мо интихоб ва натиҷаи онҳоро ба ирс бурдаем ва бо табиате таваллуд мешавем, ки ба гуноҳ майл дорад.
Ман ин тарҳи чӯбиро дӯст медорам, зеро он интихоби инсонро инъикос мекунад. Фазои боз дар болои он моро ба боло нигарон мекунад. Худо фуруд омад, то ин фосиларо пур кунад ва ба мо умед бахшад. Мо чӣ интихоб мекунем?
Ҷолиб он аст, ки ҳар як устои чӯб низ, мисли инсон, интихоб мекунад. Онҳо бо интихоби чӯб ва тарҳ оғоз мекунанд. Натиҷа — як кандакориест, ки ё зебоиро нишон медиҳад, ё иштибоҳро, агар усто аз ҳад зиёд фишор оварда бошад. Ин ҳамон интихоби мост.
Худовандо, барои озодии фикр кардан ва интихоб кардан Ту шукр мекунем. Бигзор мо ҳамеша Туро интихоб кунем ва муносибати мо бо Ту амиқ гардад, то аз баракатҳои ҳузури Ту ва муҳаббати Ту баҳра барем.