Юнус 3:1–5 — Паёми Юнус
Каломи Худованд бори дуюм ба Юнус расид. Худо меҳрубон аст ва ба Юнус имкони дуюм медиҳад. Мисли боби аввал, Худо аз ӯ мехоҳад, ки бархезад, ба Нинве рафта, паёмашро эълон кунад.
1 Ва каломи Худованд бори дуюм ба гӯши Юнус расид, ки мегуфт: 2 «Бархез, ба Нинве — шаҳри бузург — бирав ва он чиро, ки Ман ба ту фармудам, дар он мавъиза намо». 3 Ва Юнус бархоста, бар тибқи каломи Худованд ба Нинве рафт; ва Нинве шаҳри бузурги Худо буд, ки дар се рӯз давр мезаданд. 4 Ва Юнус ба даврзании шаҳр сар карда, як рӯз гашт, ва мавъиза намуда, мегуфт: «Баъд аз чил рӯз Нинве хароб хоҳад шуд!» 5 Ва мардуми Нинве ба Худо имон оварданд, ва рӯза эълон карданд, ва аз калонашон то хурдашон палос пӯшиданд. (3:1-5, KM99)
Паёми Юнус – Расидан ба Нинве сафари кӯтоҳ набуд. Агар Юнус дар наздикии шимолу шарқи баҳр — дар минтақаи имрӯзаи Ҳатай ё соҳили Лубнон — фуруд омада бошад, ба ӯ лозим меомад, ки тақрибан 700–800 километр тай кунад. Дар он замон шахси миёна дар як рӯз тақрибан 25 километрро тай мекард, бинобар ин чунин сафар метавонист тақрибан як моҳ тӯл кашад. Пас, расидан ба Нинве сафари имон ва итоат буд.
Аҷиб он аст, ки Худо то ҳол нисбати Юнус сабр мекунад. Вақте ки Юнус ба шаҳр мерасад, навишта шудааст, ки Нинве як шаҳри калони сесӯза буд — яъне як нафарро се рӯз лозим меомад, то онро пурра тай кунад. Аммо Юнус ҳатто се рӯзро интизор намешавад. Ӯ вориди шаҳр мешавад ва фавран доварии Худоро эълон мекунад.
Таъсир фавран падид меояд. Вақте ки мардуми Нинве паёми Юнусро мешунаванд, ба Худо имон меоранд. Ин чизе нест, ки Юнус интизор буд. Ӯ мехост, ки онҳо доварӣ шаванд. Аммо бо фазли Худо, ин одамон тавба мекунанд. Онҳо рӯза эълон менамоянд ва ба дуо рӯ меоранд, мехоҳанд аз роҳҳои бади худ рӯй гардонанд.
Чӣ тавр онҳо Юнусро фаҳмиданд? Оё ӯ ба забони ибрӣ сухан гуфт, ё забони ашшуриро медонист? Бо назардошти наздикии зодгоҳаш — Ҷат-Ҳефер, дар шимоли Исроил, наздикии баҳри Ҷалил — эҳтимол дошт, ки ӯ баъзе калимаҳои онҳоро медонист. Аз асри 9 пеш аз милод, Ашшуриён кӯшиш мекарданд, ба Исроил ҳуҷум баранд, бинобар ин таъсири фарҳангӣ вуҷуд дошт.
Дар Юнус 3:4 гуфта мешавад, ки ӯ ҳадди аққал як ҷумла дар бораи доварии ояндаро гуфтааст. Мо тасаввур карда метавонем, ки чӣ гуна Худо аз як пайғамбари бегонаро истифода мебарад, то тарсу эҳтиромро дар дили мардум бедор кунад. Бо забони маҳдуд ва паёми кӯтоҳ, Худо кор мекунад — ва мардум тавба мекунанд.
Ман мехостам бигӯям, ки гӯё Худованд дилсӯзии Юнусро истифода бурд — вале матн нишон медиҳад, ки дили Юнус бо онҳо набуд. На маҳорати забонӣ, на ишқи шахсии ӯ сабаби тавба набуд — балки танҳо марҳамат ва иродаи Худо. Ӯ ба Ниневиён он чизеро надод, ки сазоворашон буд. Худо кори худро кард. Мардум метавонистанд баҳона кунанд — “ин як бегона аст”, “ӯ шояд ҷосус бошад”, “ин ба дини мо рост намеояд”. Аммо чунин накарданд. Онҳо имон оварданд.
Худои мо меҳрубон аст. Ӯ мехоҳад, ки ҳама ба Ӯ рӯй оваранд.
Худованд, имрӯз ба ман чӣ мегӯӣ? Бигзор ба Ту назар кунам, на ба одамон. Мехоҳам дар лутфу марҳамати Ту зиндагӣ кунам. Ба Ту шукр мегӯям, ки ба воситаи наҷоти додаат, маро бахшидӣ. Амин.
Юнус 3:6-10 Тавбаи Ниневиён
Паёми тавба аз мардуми оддӣ оғоз шуда буд, вале ҳоло он ба подшоҳи Нинве расидааст. Ӯ рӯза ва вақти мотам эълон мекунад, то аз роҳҳои шариронаи онҳо баргардад. Майдони ин вокуниш танҳо шаҳр ба назар мерасад.
6 Ва ин гап ба гӯши подшоҳи Нинве расид, ва ӯ аз тахти худ бархоста, ҷомаи салтанатро аз худ дур кард, ва палос пӯшида, бар хокистар нишаст, 7 Ва амр фармуд, ки дар Нинве аз номи подшоҳ ва акобири вай ҷор зада, гӯянд, ки «одамон ва ҳайвонот, говон ва гӯсфандон чизе нахӯранд, ба чарогоҳ нараванд ва об нанӯшанд; 8 Ва одамон ва ҳайвонот палоспӯш шаванд, ва бошиддат сӯи Худо бихонанд, ва ҳар кас аз роҳи бади худ ва аз зулми дастҳои худ тавба кунад; 9 Шояд, Худо руҷӯъ намуда, пушаймон шавад, ва аз ғазаби Худ баргардад, ва мо ба ҳалокат нарасем». 10 Ва Худо аъмоли онҳоро дид, ки аз роҳи бади худ тавба кардаанд; ва Худо аз он офате ки гуфта буд ба онҳо бирасонад, пушаймон шуд, ва нарасонд. (3:6-10, KM99)
Ин роҳбари шаҳр ба таври оммавӣ нишон дод, ки ӯ чӣ рӯй дода истодааст, маъқул аст. Аз танаш бардошт ва тахти худро тарк кард. Либоси халта ба бар карда, хокистар бар баданаш гузошт, то дар ҳолати мотам буданашро нишон диҳад. Ҷавоб он қадар пурқувват буд, ки ҳатто подшоҳ ба амал омад ва ҳамроҳ шуд.
Тавба ин тағйири дил аст, ки дар он шаҳрвандони шарир доварии ояндаро фаҳмиданд ва мехостанд ақидаи худро дар бораи тарзи зиндагӣ тағйир диҳанд — бовар карда, аз кори худ даст кашида, ӯҳдадории ҷамъиятӣ қабул карданд. Натиҷаи тавбаашон ин буд, ки аз роҳи бади худ баргарданд. Тавба ҳамеша аз дил сар мешавад. Самти эътиқоди тавбакунанда аз Худо омурзиши гуноҳҳоро интизор аст. Тавба ҳеҷ гоҳ танҳо кӯшиши инсон барои чизи беҳтар нест.
Ихлоси онҳо ҳангоми рӯзадорӣ ва ҳатто либоси халта пӯшидан зоҳир мешавад. Онҳо ҳайвонҳоро ҳам дар бар мегиранд ва шаҳр бояд аз амалҳои гузаштаи худ хеле ғамгин шуда бошад. Онҳо мехостанд нишон диҳанд, ки то чӣ андоза самимӣ буданд. Чӣ тааҷҷубовар аст, онҳо самимиятро ба таври изофӣ нишон медиҳанд, дар ҳоле ки Юнус ҳамдардии самимии хеле маҳдуд нишон медиҳад. Онҳо медонистанд, ки чӣ тавр тавба кунанд, аммо Юнус намедонист. Дар ин порча одил кист — мардум ё Юнус?
Мотами онҳо аз роҳи бад ва зӯроварии худ баргаштан буд. Ҳуҷҷатҳои зиёде аз империяи Ашшур ёфт шудаанд, ки асосан сабтҳои ҷанг, ҳукмронӣ бар дигар халқҳо ва бераҳмии онҳоро дар бар мегиранд. Эъломияи подшоҳ зӯровариеро, ки ҳама бо дастони худ кардаанд, низ дар бар мегирад. Тавба боиси эътирофи мушаххаси гуноҳи худ мегардад. Он чи кардаед, ба Худо бигӯед ва дар зиштии он бо Худо розӣ шавед. Пас, ба Худо барои омурзиш таваккал кунед, ки мо медонем, ки он ҳоло дар марги қурбонии Исо пайдо мешавад.
Худовандо, ман дар бораи гуноҳи ________ мушаххаси худ фикр мекунам. Шумо мегӯед, ки ин бад аст, ва ман розӣ ҳастам. Гуноҳи маро бубахш ва дили маро бо қурбонии Исо пок кун.
