Пилотус Исоро ба мурдан дар салиб маҳкум мекунад
- Шаҳодат додани корҳои чӯбӣ
- Шаҳодат додани корҳои чӯбӣ
- Дарахти ҳаёт
- Ҳастӣ 6:1–16 — Наҷот тавассути киштии чӯбӣ
- Хуруҷ 12:1–11 – Муайянкунӣ дар чӯб
- Исо дар салиб мемирад
- Пилотус Исоро ба мурдан дар салиб маҳкум мекунад
Тарҳи салиб дар тӯли 2000 соли охир бо марги Исо алоқаманд аст. Дар тӯли таърихи калисо, салиб хушхабареро, ки наҷот тавассути салиб меояд, дар марказ қарор додааст. Сарчашмаи ҳаёти мо дар марги Масеҳ дар салиб ҷой дорад. Пас аз он ки Исо дар салиб мурд, Ӯро се рӯз дафн карданд ва пас аз он аз қабр бархост. Ҳамин тавр, салиб на танҳо марги қурбонии Масеҳро, балки эҳёи Ӯро низ нишон медиҳад.
Масеҳ дар салиб – Юҳанно 19:1–16
1 Он гоҳ Пилотус Исоро гирифта, тозиёна зад. 2 Ва сарбозон тоҷе аз хор бофта, бар сараш ниҳоданд, ва ҷомаи арғувон ба Ӯ пӯшонданд, 3 Ва гуфтанд: «Салом, эй Подшоҳи Яҳудиён!» Ва Ӯро торсакӣ мезаданд.
4 Боз Пилотус баромада, ба онҳо гуфт: «Инак, Ӯро пеши шумо мебарорам, то бидонед, ки ман дар Ӯ ҳеҷ айбе намеёбам». 5 Ва Исо, дар ҳолате ки тоҷи аз хор бофтае бар сар ва ҷомаи арғувон дар бар дошт, берун омад. Ва Пилотус гуфт: «Инак Он Одам!» 6 Чун саркоҳинон ва мулозимон Ӯро диданд, фарьёд зада, гуфтанд: «Ӯро маслуб кун, маслуб кун!» Пилотус ба онҳо гуфт: «Шумо Ӯро гирифта, маслуб кунед, зеро ки ман дар Ӯ айбе намеёбам».
7 Яҳудиён ба вай ҷавоб доданд: «Мо шариате дорем, ва мувофиқи шариати мо Ӯ бояд имирад, чунки Худро Писари Худо кардааст». 8 Чун Пилотус ин суханро шунид, беш аз пеш ҳаросон шуд. 9 Ва боз ба сарбозхона даромада, ба Исо гуфт: «Ту аз куҷоӣ?» Лекин Исо ба вай ҷавоб надод. 10 Пилотус ба Ӯ гуфт: «Ба ман сухан намегӯӣ? Магар намедонӣ, ки қудрат дорам Туро маслуб кунам ва қудрат дорам Туро озод кунам?»
11 Исо ҷавоб дод: «Ҳеҷ қудрате бар Ман намедоштӣ, агар аз боло дода намешуд; аз ин рӯ он касе ки Маро ба ту таслим кард, гуноҳи бештаре дорад». 12 Ва аз он вақт Пилотус саъй дошт Ӯро озод кунад, лекин яҳудиён фарьёд зада, гуфтанд: «Агар Ӯро озод кунӣ, дӯсти қайсар нестӣ; ҳар кӣ даъвои подшоҳӣ кунад, душмани қайсар аст». 13 Чун Пилотус инро шунид, Исоро берун овард ва дар он ҷое ки Сангфарш ва ба ибронӣ Ҷабто номида мешуд, бар курсии доварӣ нишаст.
14 Рӯзи ҷумъаи арафаи иди фисҳ буд, ки дар соати шашум ба яҳудиён гуфт: «Инак, одшоҳи шумо!» 15 Лекин онҳо фарьёд заданд: «Ӯро нест кун, нест кун, маслуб кун!» Пилотус ба онҳо гуфт: «Оё Подшоҳи шуморо маслуб кунам?» Саркоҳинон ҷавоб доданд: «Ғайр аз қайсар подшоҳе надорем». 16 Ниҳоят, Ӯро ба дасти онҳо супурд, то ки маслуб кунанд. Ва онҳо Исоро гирифта бурданд.
Ба салиб кашидан
Ба салиб кашидан — латукӯби пешакӣ, қамчинкорӣ ва таҳқири умумӣ аз ҷониби онҳоест, ки Ӯро боздошт карда буданд, дар назар дошт. Исо ҷисман таҳқир ва масхара карда шуд. Ӯ бояд салиби худро мебардошт, вале аз сабаби заъфи ҷисмонӣ пас аз латукӯб, сарбозон як шахси дигарро маҷбур карданд, ки салиби Ӯро барад.
Пилотус мехост Исоро озод кунад, зеро медонист, ки Ӯ бегуноҳ аст, аммо издиҳом, ки аз ҷониби роҳбарони динии яҳудӣ барангехта шуда буданд, маслуб кардани Ӯро талаб карданд. Дар ёд доред, ки ин рӯзи иди Фисҳ буд ва роҳбарони динӣ бояд ин идро таҷлил мекарданд, вале дар ин ҷо онҳо Исоро ба салиб мехкӯб карданд. Пилотус мехост бо раҳм як маҳбусро барои ид озод кунад. Халқ исёнгареро интихоб кард, ки бар зидди ҳукумати Рум хестанӣ буд. Ин боис шуд, ки Исои бегуноҳ ба сӯи маслуб бурда шавад.
Салиб бештар аз нишонаи ранҷу азоб аст. Дар салиб Писари Худо баҳои гуноҳҳои ҷаҳонро пардохт кард ва муҳаббати Худоро нишон дод. Исо муқаддасият ва адолати Худоро ҳимоя кард. Ӯ ихтиёрӣ худро қурбон кард, то ки мо наҷот ёбем. Имрӯз, мо бо тавба аз гуноҳҳо ва таваккал ба Исо — Ҷонишини бегуноҳ — ки гуноҳи моро аз мо дур мекунад, наҷот меёбем.
Ояти охирини матн мегӯяд (Юҳанно 19:16), ки Пилотус Исоро барои маслуб кардан таслим кард. Аз доварӣ то салиб — чанд қадами кӯтоҳ ба сӯи теппаи марг.
Худовандо, ман медонам, ки Ту беадолатона мурдӣ, вале бо ихтиёр барои гуноҳҳои ман пардохтӣ. Ман ба Ту ташаккур мегӯям, ки Ту таҳқирро пазируфтӣ, то ман ҳаёт пайдо кунам.
Инҷили Юҳанно 19:16-27 – Роҳ ба сӯи салиб
16 Ниҳоят, Ӯро ба дасти онҳо супурд, то ки маслуб кунанд. Ва онҳо Исоро гирифта бурданд. 17 Ва Ӯ салиби Худро бардошта, ба он ҷое ки «Ҷои косахонаи сар» ва ба ибронӣ Ҷолҷолто ном дошт, равона шуд; 18 Дар он ҷо Ӯро маслуб карданд ва бо Ӯ ду каси дигарро: яке аз ин тарафаш ва дигаре аз он тарафаш, ва Исо дар миёна.
19 Пилотус айбномае навишта, бар салиб овехт, ки чунин навишта шуда буд: «Исои Носирӣ, Подшоҳи Яҳудиён». 20 Бисьёре аз яҳудиён он айбномаро ҳонданд, зеро ҷое ки Исо маслуб шуда буд, ба шаҳр наздик буд, ва айбномаро ба забонҳои ибронӣ, юнонӣ ва румӣ навишта буданд. 21 Саркоҳинони яҳудӣ ба Пилотус гуфтанд: «Нанавис: „Подшоҳи Яҳудиён“, балки он чи Ӯ мегуфт: „Манам Подшоҳи Яҳудиён“». 22 Пилотус ҷавоб дод: «Он чи навиштам, навиштам».
23 Ва сарбозон, чун Исоро маслуб карданд, либоси Ӯро гирифта, ба чор ҳисса тақсим карданд, ба ҳар сарбоз як ҳисса; ва пероҳанро низ гирифтанд; лекин пероҳан дарз надошт, балки аз боло то поён бофта шуда буд. 24 Пас онҳо ба якдигар гуфтанд: «Онро пора накунем, балки қуръа бар он партофта бинем, ки аз они кӣ мешавад», то ки Навишта ба амал ояд, ки мегӯяд: «Сару либоси Маро дар миёни худ тақсим карданд ва бар пероҳани Ман қуръа партофтанд». Ва сарбозон чунин карданд. 25 Дар назди салиби Исо модари Ӯ ва хоҳари модараш, Марьями завҷаи Қлӯпос, ва Марьями Маҷдалия истода
буданд. 26 Чун Исо модари Худро бо он шогирде ки дӯст медошт, дар он ҷо истода дид, ба модари Худ гуфт: «Эй зан! инак писари ту». 27 Ва баъд ба шогирди Худ гуфт: «Инак модари ту!» Аз ҳамон соат он шогирд вайро ба хонаи худ бурд. (KM99)
Дар болои салиб
Дар болои салибаш лавҳае овехта шудааст (Юҳанно 19:19). Эҳтимолан он аз чӯб ё маводи шабеҳ сохта шуда буд ва барои навиштани ҷинояте, ки маҳкумшуда содир кардааст, истифода мешуд. Дар мавриди Исо, “гуноҳаш” дар он буд, ки ӯ Подшоҳи яҳудиён аст. Барои Румиён ин маънои исёни зидди ҳукуматро дошт, ки дуруст набуд. Аммо дар тафаккури яҳудиён, ин маънои онро дошт, ки ӯ Масеҳ аст, ки ин ҳақиқат буд.
Навиштаи болои салиб шаҳодат медиҳад, ки Исо ки буд: подшоҳе, ки метавонад халқи худро наҷот диҳад ва барои онҳо ҷон диҳад. Саркоҳинон, ки маънии ин навиштаро мефаҳмиданд, хостанд он тағйир ёбад, аммо Пилотус розӣ нашуд. Аҳамият диҳед, ки ин навишта ба се забон – юнонӣ, лотинӣ ва арамӣ навишта шудааст, то ки ҳар кас онро фаҳмад ва паёмро аз даст надиҳад. Ҳатто Пилотус чизеро эълон мекунад, ки дар бораи Исо дуруст аст – Ӯ Масеҳ аст ва дар оянда наҷот хоҳад дод.
Сарбозон низ дар ин роҳ ҳузур доранд. Онҳо танҳо кори худро иҷро мекунанд ва ба онҳое, ки маслуб мешаванд, беэътино ҳастанд. Дар бепарвоии худ, барои ҷомаи Исо қимор мекунанд. Ин саҳнаи қимор пешгӯии Забур 21:18-ро иҷро мекунад, ки гуфтааст…“18 Ҳамаи устухонҳоямро мешуморам, лекин онҳо тамошокунон аз ман ниқор мегиранд.”
Марям ва Исо
Дар охири порча Исо, аз салиб, ба шогирди маҳбуби худ, Юҳанно, супориш медиҳад, ки модарашро нигоҳубин кунад (Юҳанно 19:25-27). Чун фарзанди нахустини Марям, Исо масъулияти нигоҳубини модарашро дошт. Бародарони дигараш то баъд аз эҳё ба Ӯ имон наоварданд. Ин нишон медиҳад, ки Исо ҳатто дар лаҳзаҳои ниҳоии зиндагӣ дар бораи модараш ғамхорӣ мекард.
Мо мебинем, ки салиб дар таърихи тоҷикон мазмуни амиқ дорад. Ҳунармандони чӯбкорӣ аз аввал мехостанд, ки чизҳои муҳимро дар тарҳҳои худ ҷой диҳанд. Онҳо салибро яке аз он рамзҳое мешумориданд, ки ҳаёт ва умед мебахшанд. Нигоҳе ба боғҳо ва биҳиштҳо низ нишон медиҳад, ки онҳо то чӣ андоза азизанд. Биёед имрӯз бори дигар ба салиб назар андозем ва тарҳҳоеро бубинем, ки дар сарзамини мо пеши рӯи мо қарор доранд.
Вақте ки дар назди салиб меистем, мо чиро мебинем? Оё мо ба рӯйдодҳои эҳсосии марги Масеҳ таваҷҷуҳ мекунем? Ё ба салиб нигарем ва бубинем, ки муҳаббати Худо чӣ гуна ба воситаи қурбонии ихтиёрии Наҷотдиҳандаи пок ба ҷаҳон рехта мешавад? Биёед ба салиб нигарем, то бубинем, ки Худо моро то чӣ андоза дӯст медорад – то он ҷо, ки Писари ягонаи Худро барои гуноҳҳои мо фидо кард. Бовар кунед ва тавба намоед, то ҳаёти ҷовидонӣ дошта бошед – чунон ки Каломи Худо ба мо ваъда медиҳад.
Худованд Исо, ташаккур, ки барои ман ҷон додӣ. Ман медонам, ки Ту бо ихтиёр ба салиб рафтӣ, то гуноҳҳои маро бардорӣ. Ташаккур, ки ҷазои гуноҳ — маргро пардохтӣ, то ман ҳаёт дошта бошам.