Дидани марде бо ресмони андоза – Закарё 2
- Китоби илҳомбахшидаи Закарё чист?
- Бозгашт ба сӯи Худо – Закариё боби якум
- Дидани марде бо ресмони андоза – Закарё 2
- Бандаи Худо — Навда Закариё 3
- Чароғдон ва дарахтони зайтун – Закариё 4
- Нигоҳҳои Закарё дар бораи оянда
- Закариё 6 – Аробаҳо ва тоҷҳо
- Закариё 7 – Саволҳо дар бораи рӯзадорӣ
- Закариё 8:1–8 — Худо дар миёни онҳо сокин аст
- Закариё 9 – Малакути Худо
- Барқароршавӣ – Закариё 10
- Омадани Масеҳ ва рад шудани Ӯ – Закариё 11
- Закариё 12 – Муҳофизати Худованд бар Ерусалим
- Чашмаи поккунанда ва буридани бутҳо – Закариё 13
- Худованд меояд – Закарё 14
Закарё 2:1–9 Нигоҳи Закарё аз мушоҳида ба итминони илоҳӣ мегузарад: ӯ мардеро мебинад, ки Ерусалимро чен мекунад — ин рамзи нақшаи Худо барои барқарорсозӣ ва навсозии шаҳри Ӯст, тавре ки дар 1:16 ваъда шуда буд. Ченкунӣ рамзи омодагӣ, тартибот ва нақшаи илоҳист — Худо кори барқарорсозиро оғоз мекунад. Ҷавон ҳамчун воситаи иҷрои ин ҳадафи аҳд амал мекунад (2:4). Худи Худо муҳофизи шаҳр хоҳад буд, деворҳои ҷисмонӣ дигар лозим нахоҳанд шуд, зеро Ӯ дар миёни халқи Худ дар ҷалол сокин мегардад (2:10).
Ин рӯъё муқоисаи равшанро нишон медиҳад: Бобил — ҷои гурехтан ва ҳукми Худо, дар ҳоле ки Ерусалим — макони ҳузури Ӯ, шодӣ ва озодӣ аст. Даъватҳои «гурехтан» ва сипас «суруд ва шодӣ кардан» рамзи наҷот ва дигаргунии халқи Худ мебошанд. Худо на танҳо амнияти онҳоро таъмин мекунад, балки ибодати ҳақиқиро низ барқарор месозад.
Аз ҷиҳати таърихӣ, ин рӯъё ба давраи ибтидоии ҳукмронии форсҳо мувофиқат мекунад (тақрибан солҳои 520–518 пеш аз милод), вақте ки тарҳрезӣ ва андозагирии шаҳр рамзи қудрат, тартибот ва таҷдид ба ҳисоб мерафт. Ҳамон тавре ки подшоҳони Форс шаҳрҳои худро бо нақша месохтанд, Худо низ тарроҳӣ ва муҳофизати илоҳии Худро барои Ерусалим нишон медиҳад — шаҳри интихобкардаи Ӯ, ки бояд барқарор шавад.
Худо — девори муҳофизат
Дар ин порча се андешаи асосӣ дида мешавад:
1. Худо худ девори муҳофизати халқи Ӯст.
2. Даъват барои гурехтан аз Бобил, яъне дурӣ аз фасод ва зулм.
3. Ваъдаи наҷот ва ҳузури доимии Худо миёни халқи Ӯ.
«Девори оташ» дар ин оят рамзи ҳузури зинда ва муҳофизаткунандаи Худо аст. Дар тамоми Аҳди Қадим, оташ нишонаи зоҳиршавии Худо мебошад: дар аҳди Иброҳим, дар сутуни оташини Хуруҷ (Хуруҷ 13:22), ва дар рӯъёҳои пайғамбарон — рамзи қудрат, покӣ ва наздикии Ӯ. Вақте ки Яҳува мегӯяд, ки Ӯ «девори оташин» дар атрофи Ерусалим хоҳад буд, ин хотиррасон мекунад, ки чӣ гуна Ӯ Исроилро дар биёбон бо сутуни оташ роҳнамоӣ ва муҳофизат мекард.
Гарчанде бархе иддао доранд, ки тасвири яҳудии оташ аз зардуштӣ таъсир гирифтааст, далелҳои таърихӣ баръакси инро нишон медиҳанд: мафҳуми Худо ҳамчун ҳузури оташин дар таълимоти яҳудӣ хеле пеш аз навиштани Авесто вуҷуд дошт. Агар дар зардуштӣ оташ рамзи Аҳура Маздо бошад, дар илоҳиёти яҳудӣ оташ ҳузури шахсии Худо аст — на рамзӣ, балки аҳдномавӣ ва муҳофизаткунанда.
2:1 Ва ман чашмони худро боло карда, дидам, ва инак марде буд, ва ресмони андоза дар дасти худ дошт. 2 Ва ман гуфтам: «Ту куҷо меравӣ?» Ва ӯ ба ман гуфт: «Барои андоза кардани Ерусалим, то бубинам, ки бараш чӣ қадар аст ва дарозияш чӣ қадар». 3 Ва инак фариштае ки бо ман сухан меронд, берун рафт, ва фариштаи дигаре ба пешвози ӯ баромад, 4 Ва ба ӯ гуфт: «Шитоб намо ва ба ин ҷавон бигӯй: „Ерусалим аз бисьёрии одамон ва чорпоёне ки андарунаш хоҳанд буд, берун аз ҳисор маскун хоҳад гардид. 5 Ва Ман барои он, мегӯяд Худованд, девори оташине гирдогирдаш хоҳам буд, ва барои ҷалоли он андаруни он хоҳам буд“». (2:1-5, KM99)
Дар ниҳоят, амнияти ҳақиқии халқи Худо на дар деворҳои сангин ё қудрати низомӣ, балки дар Худо ва Масеҳ аст. Ҳузури Ӯ — он оташи муқаддасест, ки ҳам муҳофизат мекунад ва ҳам пок месозад.
Доварӣ ва даъват
Доварӣ дар Закарё 2 бар зидди Бобил нигаронида шудааст, на бар зидди Форс. Худо халқи Худро даъват мекунад, ки аз фасоди Бобил гурезанд ва озодии додаи форсҳоро ҳамчун имкони баргашт ба Ӯ истифода баранд. Дар 2:6–7, он яҳудиёне, ки ҳанӯз дар Бобил боқӣ монда буданд, ҳушдор мегиранд, ки пеш аз омадани доварӣ зуд гурезанд. Онҳо набояд ба шарқ, ба сӯи Суса, Экбатана ё Персеполис раванд, балки ба Ерусалим баргарданд — макони ҳузури Худо ва барқарории аҳд.
6 «Ҳой, ҳой, аз замини шимол бигрезед, мегӯяд Худованд; зеро ки Ман шуморо мисли чор самти осмон пароканда кардаам, мегӯяд Худованд». 7 Ҳой, Сион, ки назди духтари Бобил сокин мебошӣ, гурехта худро раҳо намо! (2:6-7)
Дар 2:8–9 Худо ваъда медиҳад, ки халқи Ӯро муҳофизат хоҳад кард ва золимонро тавассути Масеҳи оянда ба ҷазо мерасонад. Исроил «гавҳараки чашми Ӯ» номида мешавад — рамзи муҳаббати махсус ва ҳимояи доимии Худо аз халқи худ.
8 Зеро ки Худованди лашкарҳо чунин мегӯяд. Барои ҷалоли шумо Ӯ маро назди халқҳое ки шуморо тороҷ карданд, фиристодааст; зеро ҳар кӣ ба шумо даст расонад, ба мардумаки чашми Ӯ даст расонда бошад. 9 «Зеро ки инак Ман дасти Худро бар онҳо хоҳам бардошт, ва онҳо ғанимати ғуломони худ хоҳанд шуд». Ва шумо хоҳед донист, ки Худованди лашкарҳо маро фиристодааст. (2:8-9)
Худовандо, Ту девори муҳофизати ман ҳастӣ. Вақте ки ман ба Ту пайравӣ мекунам ва ба Ту таваккал менамоям, медонам, ки Ту маро нигоҳ медорӣ. Ба ман ёд деҳ, ки чӣ қадар маро дӯст медорӣ ва маро мисли гавҳараки чашмат муҳофизат мекунӣ.
Закарё 2:10–13 – Муносибати аҳди маҳбуб
Аҳди Китоби Муқаддас хусусиятҳоеро нишон медиҳад, ки одамонро бо ҳам ва бо Худо мепайванданд. Масалан, яҳудиён пас аз асирӣ худро аз Яҳува — Худои аҳд — ҷудо, гумшуда ва бемақсад ҳис мекарданд. Барои таскин додани онҳо, Яҳува сухан меронад ва онҳоро боз ба муносибати аҳдӣ даъват мекунад. Ӯ ду бор мегӯяд, ки дар миёни онҳо сокин хоҳад шуд (Закарё 2:10–12).
10 Тараннум ва шодӣ намо, эй духтари Сион! «Зеро инак, Ман меоям ва андаруни ту сокин хоҳам шуд», мегӯяд Худованд. 11 «Ва дар он рӯз халқҳои бисьёр ба Худованд ҳамроҳ хоҳанд шуд, ва қавми Ман хоҳанд гардид, ва Ман андаруни ту сокин хоҳам шуд». Ва хоҳӣ донист, ки Худованди лашкарҳо маро назди ту фиристодааст. 12 Ва Худованд Яҳудоро тасарруф намуда, насибаи Худ бар замини муқаддас хоҳад гардонид, ва аз нав Ерусалимро хоҳад баргузид. 13 Ба ҳузури Худованд хомӯш бошед, эй тамоми башар! Зеро ки Ӯ аз маскани муқаддаси Худ бархостааст. (2:10-13, KM99)
Ин порча табиати муносибати аҳдии Худоро бо халқи худ нишон медиҳад, ки тавассути чор мавзӯъ ифода ёфтааст: истиқомат, пайвастан, муқаддас шудан ва донистан. Аҳди Худо ҳамеша моро муттаҳид мекунад ва ба мо ҷои тааллуқ мебахшад. Мо набояд фикр кунем, ки аҳд танҳо вазифаи мост — яъне итоат кардан ва иҷро намудан. Аҳд пеш аз ҳама робитаи муҳаббат аст, ки моро ба Худо ва ба нақшаи Ӯ мепайвандад. Мо ба Ӯ тааллуқ дорем, ва Ӯ тавассути мо зиндагӣ мекунад. Вақте ки Ӯ бо Рӯҳи Худ дар мо сокин аст, мо дар ҳама корҳое, ки мекунем, бештар ба Ӯ монанд мешавем.
Худо дар миёни халқи худ зиндагӣ мекунад — ин ҳақиқат аз Адан то Хуруҷ ва то Закарё 2:10 равшан дида мешавад. Ӯ ҳамеша мехоҳад, ки наздик бошад, на дур. Ӯ ба ҳамаи халқҳо ҳамроҳ шуда, онҳоро даъват мекунад, ки халқи Ӯ шаванд (Зак. 2:11) ва таъкид мекунад, ки онҳо мансубият, муҳофизат ва қабул доранд — онҳо «гавҳараки чашми Ӯ» мебошанд (Зак. 2:8). Тавассути ин иттиҳод имондорон маҳбуби Ӯ мешаванд ва дар қудсияти Ӯ шарик мегарданд (Зак. 2:12). Ниҳоят, онҳо Ӯро шахсан мешиносанд, зеро Ӯ дар миёни онҳо зиндагӣ мекунад ва наздикию ғамхории илоҳиро нишон медиҳад (Зак. 2:11).
Дар Аҳди Ҷадид ин унсурҳои аҳд дар наҷоти Масеҳ пурра иҷро мешаванд: Писар бо мо сокин аст (Юҳанно 1:14), Рӯҳ дар имондорон сокин аст (Эфсӯсиён 1:13–14), ва имондорон бо Масеҳ муттаҳид мешаванд (Ғалотиён 2:20) ва фарзандони Худо мегарданд (Юҳанно 1:12). Онҳо дар дониш ва имон рушд мекунанд. Ин муносибати аҳдӣ доимӣ ва ҷудонашаванда аст — ҳеҷ чиз наметавонад имондоронро аз муҳаббати Масеҳ ҷудо созад (Румиён 8:35–39). Ин робита ба мероси абадӣ мебарад, ки фанонопазир аст ва дар осмон нигоҳ дошта мешавад (1 Петрус 1:4).
Худовандо, бигзор ман дар роҳи Ту равам ва Ту дар дохили ман сокин бошӣ. Ман медонам, ки аҳди наҷоти Ту бар асоси эҳсони Ту маро маҳбуби Ту месозад. Ёрӣ деҳ, то некии Ту дар ҳаёти ман таҷассум ёбад ва онро ба дигарон нишон диҳам.