Закариё 6 – Аробаҳо ва тоҷҳо

Омӯзиши китоби Закариё

• Китоби илҳомбахшидаи Закарё чист?
• Бозгашт ба сӯи Худо – Закариё боби якум
• Дидани марде бо ресмони андоза – Закарё 2
• Бандаи Худо — Навда Закариё 3
• Чароғдон ва дарахтони зайтун – Закариё 4
• Нигоҳҳои Закарё дар бораи оянда
• Закариё 6 – Аробаҳо ва тоҷҳо
• Закариё 7 – Саволҳо дар бораи рӯзадорӣ
• Закариё 8:1–8 — Худо дар миёни онҳо сокин аст
• Закариё 9 – Малакути Худо
• Барқароршавӣ – Закариё 10
• Омадани Масеҳ ва рад шудани Ӯ – Закариё 11
• Закариё 12 – Муҳофизати Худованд бар Ерусалим
• Чашмаи поккунанда ва буридани бутҳо – Закариё 13
• Худованд меояд – Закарё 14

Боби 6:1-8 – Форс дар оромӣ

  Дар рӯъё ҳаштум рӯъёи аввалро инъикос мекунад (1:7-17), ки савораҳо барои посбонии замин меоянд. Монандиҳо байни ин ду чунинанд:

1. Чаҳор савора дар ҳарду порча (1:8 ва 6:2).

2. Аспҳои сурх дар гурӯҳ пешсафанд (1:8 ва 6:2).

3. Онҳо аз ҷониби Худованд фиристода шуда, заминро посбонӣ мекунанд (1:10-11 ва 6:7).

4. Оромӣ ва осоиштагӣ дар ҷойҳои муайян қарор мегирад (1:11 ва 6:8)

5. Ҳукмронии Худованд ба тамоми ҷаҳон таъсир мерасонад (1:11, 15 ва 6:5).

Фарқи асосии байни ин ду рӯъё дар он аст, ки аввал дар дара ва дигаре дар наздикии водии кӯҳистон сурат мегирад. Аввалин онҳоро пас аз посбонӣ қабул мекунад ва ба ин ҷо фиристода мешаванд. Аввал танҳо аспҳо ва дар ин ҷо аспҳо ароба мекашанд.

1 Ва боз чашмони худро боло карда, дидам, ва инак, чор ароба аз миёни ду кӯҳ берун меравад, ва он кӯҳҳо кӯҳҳои мис аст. 2 Дар аробаи якум — аспони ҷиранд; ва дар аробаи дуюм — аспони сиёҳмушкин; 3 Ва дар аробаи сеюм — аспони сафед; ва дар аробаи чорум — аспони абраши қавӣ. 4 Ва ба фариштае ки бо ман сухан меронд, савол дода, гуфтам: «Инҳо чист, эй оғоям?» 5 Ва фаришта ба ман ҷавоб гардонда, гуфт: «Инҳо чор боди осмон мебошанд, ки баъд аз истодан ба ҳузури Молики тамоми ҷаҳон берун мераванд. 6 Он ки аспони сиёҳмушкин дорад, онҳо сӯи замини шимол берун мераванд, ва аспони сафед ба машриқзамин берун мераванд, ва аспони абраш сӯи замини ҷануб берун мераванд. 7 Ва аспони қавӣ берун рафтаанд, ва саъю кӯшиш доранд гардиш кунанд, то ки заминро тай намоянд». Ва ӯ гуфт: «Биравед, заминро тай намоед». Ва онҳо рафта, заминро тай карданд. 8 Ва ӯ маро фарьёд карда, гуфт: «Бубин, онҳое ки сӯи замини шимол берун рафтанд, хашми Маро дар замини шимол фурӯ нишониданд». (6:1-8, KM99).

Дар рӯъё дар Закарё 6 кушода мешавад, ки чаҳор ароба аз байни ду кӯҳи биринҷӣ мебарояд. Ин кӯҳҳои биринҷӣ қувват ва суботро ифода мекунанд – шояд кӯҳи Сион ва кӯҳи Зайтун – бо биринҷӣ қудрати мустаҳкамро ифода мекунанд, на нури аслии офтоб. Саҳна таваҷҷӯҳро аз саворон (чунон ки дар боби 1) ба худи аспҳо ва аробаҳо табдил дода, омодагӣ ва супориши илоҳӣ барои посбонии заминро таъкид мекунад.

Аробаҳо

Аробаҳо дар Навиштаҳо аксар вақт ҳукм ё ҷангро ифода мекунанд ва дар ин ҷо онҳо рамзи идоракунии фаъоли Худо бар халқҳо мебошанд. Аспҳои сиёҳ ва сафед ба самти шимол сафар мекунанд, дар ҳоле ки аспҳои холӣ ба ҷануб мераванд, ки амалиёти илоҳӣ ба марказҳои таърихии қудрат ба монанди Ашшур, Бобил, Форс ва Миср паҳн мешаванд. Натиҷаи рисолати онҳо оромӣ ва осоиштагӣ аст — «Онҳо Рӯҳи Маро дар кишвари шимолӣ ором карданд» (ояти 8) — ин нишон медиҳад, ки доварии Худо иҷро шудааст ва назорати Ӯ барқарор шудааст.

Тафсири фаришта равшан мекунад, ки ин аробаҳо “чор боди (ё рӯҳҳои) осмон” (6:5) намояндаҳои фариштаҳое мебошанд, ки ба ҳузури Худованд хизмат мекунанд ва иродаи Ӯро дар рӯи замин иҷро мекунанд. Ин бодҳо рамзи қувваҳои илоҳӣ мебошанд – фиристодагони рӯҳонӣ, ки ниятҳои Худоро дар корҳои ҷаҳонӣ иҷро мекунанд. Тамаркузи шимолӣ муҳим аст, зеро золимони таърихии Исроил аз он самт омадаанд, аммо ҳоло Худо дар ҳамон минтақа сулҳ эълон мекунад, ки замоне бо хатар алоқаманд буд.

Дар ниҳоят, ду ҳақиқати калидӣ пайдо мешаванд. Якум, ҳокимияти Худо берун аз Исроил ба тамоми ҷаҳон паҳн мешавад – Ӯ ба воситаи ходимони рӯҳонии худ ҳамаи халқҳоро назорат ва роҳнамоӣ мекунад. Дуюм, «ороми»-и Рӯҳи Ӯ дар шимол ба халқи Ӯ дар сулҳ ва назорати илоҳӣ дар байни қудратҳои хориҷӣ итминон медиҳад. Ҳатто вақте ки ҳузури Форс дар наздикӣ буд, рӯъёи Закарё ба Яҳудо хотиррасон кард, ки Худо бар ҳар як империя ҳукмронӣ мекунад ва рӯйдодҳои ҷаҳонро барои тасаллӣ ва тартибот ба халқи худ истифода мебарад. Имрӯз мо медонем, ки Худо ба мо ғамхорӣ мекунад ва иродаи Худро ҳатто дар байни вазъиятҳои сиёсии номатлуб амалӣ хоҳад кард.

Худовандо, ман медонам, ки Ту дар ин ҷаҳон ҳукмронӣ мекунӣ ва ба Ту таваккал мекунам. Бигзор дар дилам оромӣ пайдо кунам, зеро ман туро мешиносам ва бароям ғамхорӣ мекунӣ. Иродаи шумо ноком шуда наметавонад ва шумо ба ман таълим медиҳед, ки чӣ гуна дар байни ҳама мушкилоте, ки ман дучор мешавам, бо ту бимонам. Дар он чое, ки маро шинондед, пурсамару вафодор бошам.

520 пеш аз милод — Бозгашти асиршудагон

Дар ояти 10, се асир ёдовар мешаванд, ки ба коҳин тоҷи ёдгорӣ меоранд. Дар матн гуфта мешавад, ки онҳо аз Бобил омадаанд — минтақае, ки он вақт зери ҳукмронии Форс қарор дошт. Ишора ба Бобил эҳтимолан дигаронро ташвиқ мекард, то пайравӣ кунанд ва баргарданд: ҳадя оваранд, маъбадро созанд, Худоро ибодат намоянд ва аъзои фаъоли ҷамъияти Ерусалим шаванд.

Дар Китоби Муқаддас чор мавҷи асосии бозгашт ба Ерусалим зикр шудааст:

 1. 538–536 пеш аз милод — Бозгашт пас аз Фармони Куруши Бузург. Сарварон: Зарубобил ва Еҳушаъ коҳин (2 Вақ. 36:22–23; Эзро 1:11–4:3, 3:8).

 2. 520–516 пеш аз милод — Тасдиқи Дориюши Бузург дар бораи фармони Куруш. Сарварон: Ҳелдай ва Тобиё (Зак. 6:10). Давраи барқарорсозии маъбад (Эзро 5:13–17).

 3. 458–457 пеш аз милод — Артаксеркс ба Эзро иҷозат медиҳад, ки баргардад (Эзро 7:1–10).

 4. 445–444 пеш аз милод — Артаксеркс Наҳемёро барои роҳбарии Яҳудо мефиристад (Наҳемё 1–2).

Хулосаи Закарё 6:11–13

1. Тоҷи саркоҳин Еҳушаъ (ояти 11)

Тоҷгузории саркоҳин ба ҷои ҳоким (Зарубобил) як иқдоми оқилона буд. Он ҳувияти динии яҳудиро тасдиқ мекард, бе он ки шубҳаи Форсро барангезад. Империяи Форс пас аз ошкор шудани ҷодугарии қалбакии Доро ба қудрати коҳинон эҳтиёт мекард. Аз ин рӯ, тоҷгузории Еҳушаъ рамзи ризоияти Илоҳӣ ба роҳбарии коҳинон буд ва ҳамзамон аз исёни сиёсӣ канорагирӣ мекард.

Ва нуқра ва тиллоро бигир ва тоҷҳо сохта, ба сари саркоҳин Еҳушаъ ибни Еҳӯсодоқ бигузор, (6:11)

2. Контексти таърихӣ ва сиёсӣ

Дар давраи Форс, коҳинон аксар вақт шаҳрҳои хурдро идора мекарданд ва бо мансабдорони давлатӣ ҳамкорӣ доштанд — низоме, ки аз давраи Бобил мерос монда буд. Шунавандагони Закарё ин таносуби қудратро хуб мефаҳмиданд. Тоҷгузорӣ дар Ерусалим дар доираи таҳаммулпазирии динии Форс анҷом ёфт, вале он нишонаи подшоҳии мустақил набуд. Ин амал тасдиқ мекард, ки ибодати яҳудиён таҳти назорати император иҷозат дорад.

3. Рамзи теологии Навда (оятҳои 12–13)

12 Ва ба ӯ сухан ронда, бигӯй: „Худованди лашкарҳо чунин мегӯяд: инак марде ки Навда ном дорад, ва аз решааш хоҳад рӯид, ва қасри Худовандро бино хоҳад кард. 13 Ӯ қасри Худовандро бино хоҳад кард, ва соҳиби шавкат хоҳад шуд, ва бар тахти худ нишаста, салтанат хоҳад ронд; ва коҳин бар тахти худ хоҳад буд, ва машварати сулҳу осоиштагӣ дар миёни ҳар дуи онҳо хоҳад буд“. (6:12-13)

«Навда» (унвони масеҳӣ, ки қаблан дар Закарё 3:8 омадааст) ҳамчун коҳин тасвир мешавад, ки дар тахти худ нишастааст. Ӯ монархи сиёсӣ нест, балки меъмори аз ҷониби Худо таъиншудаи маъбади Ӯст. Ҳокимияти ӯ динӣ аст, на шаҳрвандӣ, ки рамзи ягонагии хидмати коҳинон ва ҳукмронии илоҳӣ мебошад ва Масеҳи ояндаи Подшоҳ-Коҳинро пешгӯӣ мекунад.

4. Ҳадаф ва паёми рӯъё

Ин рӯйдод ҷомеаи пас аз бадарғашударо итминон медод, ки Худо ҳанӯз дар таърих ҳукмфармост. Тӯҳфаҳои тилло ва нуқраи асиршудагон барои тоҷ нишонаи содиқона буд, на сарпарастии Форс. Тавре ки аспсаворон аз шимол сулҳ меоварданд, Навда низ тавассути ҳукмронии илоҳӣ ва барқарорсозии рӯҳонӣ сулҳи пойдорро меорад.

Хулоса:

Тоҷгузории Еҳушаъ маънои тасдиқи Худо ба роҳбарии коҳинонро дошт, на ба даст гирифтани қудрати сиёсӣ. Ин рӯйдод пешгӯии равшани омадани Навдаи оянда — Масеҳро дар бар мегирад, ки нақшҳои коҳинӣ ва подшоҳиро муттаҳид намуда, маъбади Худоро месозад ва сулҳу тартиботи илоҳиро барқарор мекунад.

Худовандо, мо низ мисли он асироне, ки ба Ерусалим баргаштанд, ба Ту муроҷиат мекунем. Мо мехоҳем, ки барои хизмати Ту дар миёни халқат ҳадяҳои худро биёварем. Ҳатто вақте ки худро аз кори бузурги Ту дар саросари ҷаҳон дур эҳсос мекунем, ба мо ёрӣ деҳ, то ҳеҷ гоҳ аз тақдими он чизе, ки дорем, бознагардем. Ба мо хотиррасон намо, ки ҳатто хурдтарин саҳми мо, вақте дар дасти Ту аст, метавонад кори бузург бикунад. Рӯҳи саховатмандиро дар мо парвариш деҳ, то бо дилҳои кушода ва муҳаббат ба Ту хизмат кунем. Амин.